Bóle grzbietu, kręgosłupa lędźwiowego to współcześnie ogromny odsetek problemów z jakimi zgłaszają się pacjenci do lekarzy i gabinetów fizjoterapeutycznych. Wiedza z zakresu powięzi już dawno ukazała, że to nie krążek międzykręgowy jest przyczyną większości dolegliwości bólowych krzyża lecz dysfunkcje w układzie powięziowym ? szczególnie powięzi piersiowo ? lędźwiowej.

Często pacjenci opisują lokalizację bólu ,,towarzyszącego? bólowi grzbietu pokazując obszar pachwiny, bocznej części uda, górnej powierzchni pośladka. Jeżeli przeanalizujemy te regiony poprzez pryzmat dermtomów to jest kompletny miszmasz ? wygląda niczym wielopoziomowa przepuklina. Jeszcze częściej natomiast pacjent przychodzi z samym bólem biodra i jest leczony lokalnie, gdyż tam odczuwa silny dyskomfort ? podobnie z pachwiną.

Co łączy obszar pachwiny, biodra i samego kręgosłupa?

Pomocne w opisaniu możliwej przyczyny takich dolegliwości bez zmian w obrębie krążka międzykręgowego będzie zbliżenie się do anatomii splotu lędźwiowego.

Splot lędźwiowy tworzą przede wszystkim gałęzie brzuszne nerwów L1 do L3, jednak posiadają liczne anastomozy z gałęziami np. Th12, L4.

Analizując budowę splotu od góry kolejno możemy wyróżnić:

• nerw podżebrowy biegnący od Th12 i pod dwunastym żebrem (nie jest zaliczany do splotu lędźwiowego)
• nerw biodrowo ? podbrzuszny ? biegnie od dwunastego nerwu piersiowego i oddaje gałęzie skórne, otrzewnowe i mięśniowe np. do mięśni skośnych brzucha i mięśnia poprzecznego
• nerw biodrowo ? pachwinowy ? łączy się z nerwem podżebrowym i brzuszną częścią nerwu L1. Ruchowo zaopatruje m. poprzeczny, mięśnie skośne wewnętrzne i zewnętrzne, czuciowo zaś otrzewną ścienną, wzgórek łonowy, mosznę, wargi sromowe większe i skórę okolicy pachwinowej i podpachwinowej
• nerw skórny boczny uda ? składa się z połączenia nerwów L2 i L3, unerwia skórną boczną część uda
• nerw udowy ? składa się z połączeń nerwów L2,L3,L4 oraz posiada anastomozy z L1, L5
• nerw zasłonowy ? składa się z połączeń korzeni L2,L3,L4 i unerwia przyśrodkową część uda
• nerw płciowo ? udowy ? składa się z połączeń korzeni L1 i L2. Unerwia wargi sromowe większe, dźwigacz jądra, skórę moszny oraz czuciowo skórę w okolicy trójkąta udowego

Źródło obrazka: http://urofrance.org/science-et-recherche/base-bibliographique/article/html/approche-symptomatique-des-douleurs-pelviperineales-chroniques-projetees-et-syndrome-de-maigne.html

Jeżeli teraz przypatrzymy się projekcji bólu, jaką pokazują pacjenci to możemy wysnuć wniosek, że jest to nałożenie się tych wszystkich korzeni ? szczególnie ból podbrzusza, pachwiny, uda i tyłu pośladka. Tył pośladka jest unerwiony przez tak zwane nerwy skórne tylne górne pośladkowe, które bezpośrednio wychodzą z poziomu Th12 ( przejście piersiowo lędźwiowe). Drugi wniosek ? większość tych korzeni poprzez anastomozy posiada połączenie z nerwami wychodzącymi spod poziomu Th12. Trzeci wniosek ? przejście piersiowo lędźwiowe jest bardzo skomplikowanym biomechanicznie tworem, gdzie dochodzi do wielu przeciążeń wynikających z funkcji jakie ta okolica ma pełnić. Nerwy pośladkowe skórne górne w okolicy grzebienia talerza kości biodrowej przechodzą przez strukturę o nazwie osteofibrous tunel, gdzie na skutek zaburzenia funkcji przejścia piersiowo ? lędźwiowego i powięzi piersiowo ? lędźwiowej może dojść do ,,zakotwiczenia? tych struktur. Pacjenci z bólem grzbietu pierwsze co tracą, poza możliwością zgięcia bądź wyprostu, to możliwość wykonania rotacji. Kręgosłup piersiowy posiada specjalnie do tego ukształtowane powierzchnie stawowe na stawach międzywyrostkowych, które umożliwia ruch rotacji. Kręgosłup lędźwiowy natomiast posiada mało rotacji w stosunku do piersiowego. Przejście piersiowo ? lędźwiowe stanowi zatem łącznik, gdzie spotykają się niejako dwie przeciwstawności.

Zespół przejścia piersiowo ? lędźwiowego ( TLJ syndrome) de facto został opisany już w 1972 roku. Inną nazwą wspomnianej dolegliwości to syndrom de Maigne. W literaturze spotkać można wzmianki, że leczony był m.in. injekcjami w okolicę Th12/L1. Pacjenci często narzekają na silny ból podbrzusza, pachwiny, pośladka i pokazują przebieg zlokalizowany dystalnie od Th12, jednak może być też obecny ból w okolicy przejścia Th12/L1 po wysiłku, w trakcie wykonywania rotacji.

Samą przyczyną wspomnianego syndromu może być oczywiście konflikt dyskowy jednak pamiętajmy, że powięź piersiowo ? lędźwiowa, która otacza cały ten region może być zarówno przyczyną jak i skutkiem np. takie zespołu. Jest to szczególnie istotne, jak przeanalizuje się pacjentów, którzy są leczeni jedynie wykonywaniem przeprostów ? dochodzi wówczas do zaburzenia ruchomości przejścia Th12/L1 ? dlatego spojrzenie na problem bólu kręgosłupa lędźwiowego powinno być rozpatrywane globalnie ? nie tylko poprzez pryzmat krążka międzykręgowego, ale szczególnie powięzi.

Nie oznacza to, że same metody bazujące na przeprostach są złe ? lecz często terapia jest ograniczana jedynie do takich ćwiczeń. Praktyka kliniczna natomiast pokazuje, że bardzo często nawet bez wykonywania ćwiczeń ból pacjenta ustępuje przy odpowiednio przeprowadzonej diagnostyce i celowanej terapii powięziowej, osteopatycznej. Same ćwiczenia powinny być jedynie zachęceniem pacjenta do aktywności i podtrzymaniem efektów terapii.